Büyükada
Büyükada’nın Tarihçesi
Adaların en büyügü ve merkezi konumunda olan Büyükada trajedi ile dolu tarihi ile ilgi çekmektedir. II. Justin’ in büyükada’ da görkemli bir saray ve manastır yaptırması ile başlayan süreç ile adanın tarihi gelişiminin temelleri atılmıştır. Büyükada’da ki tarihi yapıların hemen hepsi dini yapılardır bunlardan çoğu yıkılmış pek azı ayakta kalabilmişlerdir. Adada dini yapılarda manastırlar ön plana çıkarlar. Bunlardan en ünlüsü Kadınlar Manastırıdır (Aya İrini). Maden mahallesinin yayıldığı alanda kurulan manastır tümü ile yıkılmış günümüze ancak kalıntıları ulaşabilmiştir. Adada bulunan diğer 3 manastır ise; Karacabey koyunda bulunan Ayois Nikolaos Manastırı, adanın ortasındaki tepede yer almış olan Hiristos Manastırı ve yüce tepedeki Ayios Yeoris (Aya Yorgi) Manastırlarıdır. Adada aynı zamanda 9 Rum Ortodoks Kilisesi bulunmaktadır.
Büyükada, Adalar
Bunlar; Ayinos Yeorios, Ayios, Haralambos , Ayia Vhalerna, Ayii Apustoli ve Ayii Panaia’dır.
Bunlar dışında bir ermeni ve bir Latin Katolik kilisesi, bir sinagog ve bir Rum yetimhanesi bulunmaktadır. Adada ki tarihi ayazma ise; Ayios Konstantinos, Ayia Fotini, Ayia Paraskevi ve Ayios Yeorios olarak geçmektedir.
Büyükada’da günümüze ulaşamayan ama tarihte önemli yer tutan Bizans döneminde inşa edilmiş üç kale (Pirgos), Hapishane, Liman, Karye Köyü bulunmaktadır.
Adada tarihi eserlerin görkemi yanında Ünlü simalarda ada tarihine damgasını vurmuştur. Bu ünlüler arasında; İmparatoriçe İRİNİ, Prenses EUPHROSİNA, İmparatoriçe ZEO, BALTAOĞLU SÜLEYMAN bey ve KEÇİZADE FUAT Paşa yer almaktadır.
Büyüada’nın Tarih
Büyükada Definesinde bulunan, Büyük İskender’ in babası Makedonya Kralı II. Filip ait olan sikkeler adanın tarihine ilişkin en eski bulgudur. Adalar, Osmanlı topraklarına Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul’ un fethinden 1 ay önce katılmış, 1. Dünya Savaşı ve Cumhuriyetin ilanından sonra Rum halkının göç etmesiyle canlılığını yitirmiştir. 1940 yıllarda Cumhuriyet dönemi devlet ileri gelenlerinin, varlıklı ailelerin rağbet ettiği sayfiye yeri olma özelliğini kazanmıştır. Büyükada, bu dönemde yeni köşkler, özenli ve zevkli yapılarla süslenmesiyle İstanbul haklının günlük gezinti yerlerinin başında yer almıştır.
Büyükada’da Gezilecek Yerler
Büyükada’ da gezilecek yerlerin başlıcaları, dil burnunun iki yanında Nizam ve Yörük Ali Plajları, koruluklar, Aya Yorgi Kilisesi, Adalar Müzesi, Araba Meydanından başlayıp Aşıklar Kır Gazinosundan Luna Parka oradan da Maden’ e geçerek bindiğiniz yere geldiğiniz küçük Fayton turları, Luna Park meydanında süslü eşeklerle yapılan geziler, bisiklet turları, sinagog, kilise, manastırlar, sahil balıkçıları dır.
Büyükada’nın Tarihi Yapılar
Adanın en yüksek tepesinde Ayas Yorgi Kilsesi ve Aya Yorgi Manastırı vardır. Manastır yılın iki ayı; Hristiyanların inanışına göre Hz isa’ nın çarmıha gerildiği günden 3 gün sonra dirilişinin kutlandığı “Paskalya Yortusu” adı verilen dönemlerinde (23 Nisan/ 24 Eylül)yoğun ziyaretçi akınına uğrar. İsa tepesinde Hristos Kilise ve manastırı ile Rum Yetimhanesi yer almaktadır. Rum yemekhanesi harabe olmasına rağmen dünyanın en büyük ahşap monoblok olma özelliğini taşımaktadır. Büyükada’ nın en önemli dini yapılarından birisi Kumsal semtindeki Ayios Dimitrioskilisesinde Ortodoks Cemaati’ nin büyük ayinleri yapılır. Büyükada da 4 adette cami bulunmaktadır. Mimarisi bakımından en dikkat çekeni II. Abdülhamit tarafından yaptırılmış olan Hamidiye Camisi dir. Mimarisinde Batı Etkisi taşıyan cami Ada Cami Sokağında yer almaktadır.
Büyükada’nın Turizmi
Yerli ve Yabancı turistlerin uğrak yeri olan Büyükada, doğal güzellikleri ve tarihi dokusu ile ilgileri üzerine çekmektedir. Ulaşımın bisiklet ve faytonlar ile sağlanan adada, resmi araçların haricinde motorlu taşıtların kullanımı yasaktır. Adada denize girilebilecek plajlar mevcuttur. Bunlar; Eskibağ Plajı, Halik Koyu Plajı, Prenses Koyu Plajı, Yörükali Plajı, Nakibey Plajı Kumsal Plajı, Aya Nikola Plajlarıdır.
Lev Troçi’ nin sürgün edildikten sonra yaşadığı Nizam Mahallerindeki ev ile ünlü yazar Reşat Nuri Güntekin‘ in Maden mahallesindeki evi adayı ziyaret edenlerin yoğun ilgisini çekmektedir.
İstanbul un ilk çağdaş müzesi olma özelliğini taşıyan Adalar Müzesi adalardan binlerce yıl öncesine dayanan 20 bin belge, 6 bin fotoğraf, yüzlerce belgeleme çekimi, film sözlü ve tarihi kaynaklardan oluşan kuruluş kolleksiyonu ziyaretçilere sunmaktadır.
Büyükada’ya Ulaşım
Büyükada’ya İstanbul şehir hatlarının seferleri yanında, İstanbul Deniz Otobüsü, Mavi Marmara, Prens Tur, Dentur, Tur yol firmaları düzenli olarak sefer düzenlemektedir. Bostancı iskelesinden kalkan vapur 25 dakikada Kabataş iskelesinden kalkan vapur yaklaşık 1.20 dakikada Kabataş’dan kalkan deniz otobüsleri de 50 dk. da adalarda oluyor. Kartaldan kalkan motorlar yaklaşık 30 dakika da adaya varmaktadır. Büyükada’ya sefer yapan firmalar genelde yaz kış 2 tarife kullanmaktadır. Seferlerin sıklığı hafta içi hafta sonu yoğunluğa göre değişmektedir.